Özellikle çene bölgesini ilgilendiren sorunlarda, büyüme ve gelişimin etkilerinden de yararlanabilmek için çocukların buluğ çağına girmeden önce (10-12 yaş) muayene edilmeleri idealdir. Fakat bu çağlardan sonra da tedaviye başlanabilir.5-6 yaşlarındaki çocuklarda da ortodontik sorunları erkenden önlemek için ortodontik muayene çok yararlıdır.

Teşhis ve tedavi planlaması için bazı analizler yapılması gerekir. Hekiminiz sefalometrik film üzerinde analiz yaparak, dişlerin çene içindeki yerleşimlerini tespit eder. Fotoğraflarınızdan gülüş ve profil analizi yapılabilir. Ayrıca dişlerin yeterli yere ihtiyaçları veya diş boyutlarının sapması için de model analizi yapılabilir.

Bu tedavide hedef, kalıcı dişlerin düzgün yerleşebilmeleri için yeni dişlere yeterli yerin hazırlanmasıdır. Bunun için erken kaybedilen süt dişlerinin yerini koruyan yer tutucular hazırlanır. Ayrıca diş çürüklüğüne yatkın çocukların pedodontist kontrolü önerilmektedir.

Parmak ve dil emme, anormal yutkunma, gibi alışkanlıklara bağlı gelişebilecek sorunları önlemek veya daimi dişlere yer kazandırmak için çeşitli hareketli aygıtlar kullanılarak yapılan tedavilerdir.

Ortodontik tedavi 12-13 yaşından sonra, dişlerin üzerine yapıştırılan braketler ve bunların içinden geçen tellerle yapılmaktadır. Bazı diş bozukluklarında dişlerin iç yüzeylerine braket uygulanması mümkün olduğundan tamamen görünmez olabilmektedir (Lingual Ortodonti). Bu tedavi sağlıklı diş ve dişetlerine sahip her yaşta uygulanabilir. Elde edilen sonuçları korumak için bazı pasif aygıt ve dışarıdan görünmeyen teller yardımıyla uzun süreli pekiştirme gerekebilir.

Ağız dişı kullanılan aygıtlar zarar vermez. Genellikle evde kullanımı istenir, okulda veya spor yaparken çıkarılabilir.

Ortodontik tedavi süresi standart değil, pek çok faktöre bağlıdır. Tedavi süresini etkileyen en önemli faktör, ortodontik sorunun derecesidir. Ortalama tedavi süresi 18 ay olmakla birlikte, sorunun derecesine göre 8-30 ay arasında değişebilir.

Hastalar tarafından genellikle tercih edilmeyen bir durumdur. Bu kararı verirken, hastanın yüz yapısı, alt ve üst çenedeki çapraşıklık düzeyi ve alt ve üst çenenin büyüme şekli gibi kriterler esas alınır. Tedavinin başarısı için diş çekimi gerekebilir.

Çekimden sonra bölge tamamen kapanır. Ancak bazı durumlarda boşluk kalabilir. Diş boyutları yetersiz ise yapılacak tedavilerle boşluklar kapatılır. Böylece hedeflenen diş estetiği sağlanır.

20 yaş dişleri tedavi üzerinde negatif etkisi olacağı düşünüldüğünde çekilebilir.

Randevular standart değil, hastanın durumuna göre düzenlenir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta arasında değişir. Daha sık kontrol gerektiren durumlarda ise randevular buna uygun düznelenir.

Gelişen teknolojiyle birlikte metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Bununla birlikte dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri de (lingual braket) yaygınlaşmaktadır. Fakat bu uygulamalar henüz her durumda kullanılamamaktadır. Uygun durumdaki hastalarda, şeffaf kalıplar (ŞEFFAF PLAK tedavisi) ile çapraşıklıklar düzeltiebilir. 15 günde bir değiştirilen ve hastaya özel tasarlanarak üretilen bu kalıplar günde 20 saat kullanmalıdır. Tedavi süresi hastanın durumuna göre 2-24 ay arasında değişir.

Ortodontik tedaviden sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut konumlarında kalması için sabit veya hareketli pekiştirme apareylerinin kullanıldığı tedavidir.

Tedavide kullanılan tel ve apareyler doğrudan konuşmayı etkilemez. Ancak teller takıldıktan sonraki bir haftalık dönemde konuşmada hafif değişiklik izlenebilir.

Sabit tel uygulaması sırasında (braketleme) ağrı oluşmaz. Ark teli aktivasyonunu takip eden ilk 8 saat sonrası hafif ağrı oluşabilir. Damak genişletilmesi tedavisinde ağrı oluşmaz, oluştuğunda apareyin hemen çıkarılması gerekir. Ağız dışı aygıtların kullanımında ağrı oluşmaz. Yetişkin hastalarda ağrı duyumu genç hastalardan daha fazla gözlenmektedir.